‘Wij hebben niet de geest van de wereld ontvangen, maar de Geest die van God komt, opdat wij zouden weten wat God ons in Zijn goedheid heeft geschonken. Daarover spreken wij, niet op een manier die ons door menselijke wijsheid is geleerd, maar zoals de Geest het ons leert; wij verklaren het geestelijke met het geestelijke.‘ (Uit 1 Korintiërs 2 de verzen 12-13)

Geciteerd 1: Gereformeerde theologie heeft dit altijd in nauwe verbinding met en ten dienste van de kerk gedaan. Maar niet aan de leiband van de kerk. En dat is maar goed ook. De Reformatie begon namelijk niet in de kerk maar aan de universiteit. De Reformatie begon ook niet met een preek maar met 95 academische stellingen. Zonder wetenschap geen reformatie. Toen niet en nu ook niet. Nu namelijk wordt daar weer over gesproken en gedacht. Hoe moet dat tussen kerk en universiteit?

Opgemerkt 1 (eerst maar een en ander a.h.v. een aantal stellingen):

1. Luthers geboorte en Doop vonden plaats in de gemeenschap van de kerk/Kerk en zijn wieg en het doopvont stonden niet in een universiteit.
2. Luthers keuze voor het monnikenbestaan en daarmee terechtkomen op een universiteit gebeurde in het ‘open veld’ tijdens een onweer, niet op een universiteit.
3. Als het aan de universiteiten en de ‘kerkleiders’ gelegen had waren de 95 academische stellingen netjes (of zo nodig later zelfs ook met bruut geweld) door ‘geestelijke academici’ afgehandeld en ‘buiten bedrijf’ gesteld. Zelfs Luther had geen andere plannen ermee dan een ‘academisch dispuut’ daarover.
4. Het waren niet de 95 stellingen, maar het was toch vooral de preek tegen de aflaten die de ‘gewone man trof in het hart’ – die de vlam van de Reformatie in het kruitvat van het gewone volk blies.
5. ‘Zonder wetenschap geen reformatie’? Wetenschap is door mensen verzamelde wijsheid/kunde; Reformatie is werk van de Geest!

Geciteerd 2: Luther, Calvijn en Voetius – om maar enkele reformatorische theologen te noemen – waren echter van mening dat predikanten aan een universiteit opgeleid moeten worden. Een universiteit namelijk moet haar studenten leren om op academisch niveau zelfstandig te onderzoeken en te denken. En dat moeten predikanten ook kunnen. De predikant immers moet om te kunnen preken zelfstandig de Schriften onderzoeken.

Opgemerkt 2: Laten we dan eens letten hoe onze Heer Jezus Zijn werk hier op aarde begon en wat voor mensen Hij koos en welke mensen Hij juist niet koos en Hoe Hij Zijn werk voortgezet wilde zien na Zijn hemelvaart.
We lezen dat onze Heer Zelf geen opleiding kreeg in Jeruzalem en dat Hij ook Zijn discipelen niet koos uit die kringen en ook geen moeite gedaan heeft er binnen te komen om daarmee ook daar erkend te worden. En we lezen dat de apostel Paulus op zeer bijzondere manier geroepen werd, en dan wordt hem een inzicht geschonken, die hij verkreeg zonder als discipel voortdurend in het gevolg van Jezus te zijn geweest. Van zijn vroegere opleiding en daar aangeleerde manier van denken moet hij afstand nemen.
Opgemerkt 3: De Joden hebben vanwege hun noodgedwongen vertrek uit het land Israël (o.a. de Babylonische ballingschap) zich in allerlei landen gevestigd en toen reden gehad/gezien om de Joodse Bijbel (Pentateuch) in het Grieks (Septuagint) te vertalen. Dat ze daarmee de latere verspreiding van het Evangelie een enorme dienst bewezen, dat hebben ze tijdens dat vertalen niet beseft.
Opgemerkt 4: Bij de vertaling van de Joodse Bijbel in het Grieks moeten we nog niet denken aan het bedrijven van theologische wetenschap zoals we die vandaag kennen. Het was trouw werken aan de vertaling binnen een gemeenschap van Joden, die dat werk ook biddend gedaan hebben. Dat vertaal werk heeft zeker gestaan onder de leiding van Gods Geest.
Opgemerkt 5: De kerken – de Kerk – kan beslist blijven voortgaan en voortbestaan zonder het soort van wetenschappelijke opleiding en het wetenschappelijke werk zoals dat aan huidige universiteiten wordt gevonden en verricht. Ze kan echter niet zonder trouwe werkers die hun gaven en talenten inzetten om de kerken – en daarmee de Kerk – te dienen. De heilige Geest is machtig genoeg om in allerlei omstandigheden mensen bekwaam en trouw te maken voor het werk dat Gods hand hen te doen geeft in de gemeenten/kerken.
Opgemerkt 6: We zullen de (moderne) wetenschap beslist ook plaatsen onder ‘de wijsheid van deze wereld en haar machthebbers’ (zie 1 Korintiërs 2), dat gold ook voor de ‘Schriftgeleerdheid en haar machthebbers in Jeruzalem’ en het gold ook voor de theologische kennis van de clerus in de eeuwen voor de Reformatie. Maarten Luther heeft zich uiteindelijk niet kunnen beroepen op menselijke wijsheid (verzameld in geschriften)…
Opgemerkt 7: In feite wordt hier de gemeente-predikant ver boven de gewone gemeenteleden verheven. Dan is hij de enige die Gods Woord op zelfstandige manier kan onderzoeken. Mijn eigen gemeente predikant redeneerde ook zo: hij hoefde/wilde met mij niet over ‘theologie’ spreken. Dat ik hem aansprak op wat Gods Woord ons leert en zoals ik dat had leren begrijpen, daar was hij niet in geïnteresseerd, in elk geval was er voor hem geen reden om daar serieus op in te willen gaan.

Opgemerkt slot: Ik heb hier nagelaten om naar allerlei Schriftplaatsen te verwijzen die bruikbaar zijn om wat hierboven gezegd is te bevestigen. Naar ik hoop is dat voor veel lezers ook helemaal niet nodig en weten ze die zelf wel te noemen/vinden.

Leestip: De eerste vier hoofdstukken van de eerste brief aan de gemeente te Korinthe.

Zie ook deze webpagina: ‘De bovenste beste theologie…‘

Bron citaat: RD Opinie – ‘Kerk moet wetenschappelijke theologie koesteren’ – door prof. dr. H.J. Selderhuis.

‘De boodschap die ik verkondigde overtuigde niet door wijsheid, maar bewees zich door de kracht van de Geest, want uw geloof moest niet op menselijke wijsheid steunen, maar op de kracht van God.‘ (Uit 2 Korintiërs 2 de verzen 4-5)

Bron afbeelding: Holy Bible, NIV – YouTube