De scheidbrief was – blijkens Mozes en Jezus woorden – gegeven vanwege de hardheid van hart van de mens en dan nog wel het meest om de vrouw te beschermen en te bevrijden uit een situatie waarin de vrouw van echtgenoot geen genade (barmhartigheid en vergeving) meer kon verwachten en er dus een situatie was ontstaan van ongenade (ontbreken van vergevingsgezindheid) jegens de vrouw (1).
“In de tijd van Mozes” zal een vrouw, vanwege haar afhankelijke positie niet of nauwelijks in staat en bereid zijn geweest om haar man op eigen initiatief in zo’n situatie te verlaten. Dat een man zijn vrouw in haar destijds zeer afhankelijke positie, toch een scheidbrief wilde geven, dat zegt bepaald iets over de betreffende man en heel wel mogelijk ook iets over de vrouw. Een scheiding bracht de vrouw in de meeste gevallen in een heel moeilijke positie. Toch kon een echtscheiding haar tot zegen zijn of worden. Was haar met deze scheidbrief pertinent onrecht aangedaan, dan had ze alle recht en reden om haar toevlucht tot de Here te nemen. Ook kon ze dan met goed recht een beroep doen op opvang en hulp van familie en/of bekenden. Indien haar echtgenoot gegronde redenen tegen haar kon aanvoeren, dan had ze reden om zich op haar wandaden te bezinnen en zich daarvan te bekeren. Wat haar ook nog ten goede kon komen was de mogelijkheid om na deze officiële echtscheiding weer te huwen met een andere man. Wanneer ze niet opnieuw gehuwd was geraakt kon de echtscheiding mogelijk ook nog weer ongedaan gemaakt worden en het vroegere huwelijk hersteld.
God had met de scheidbrief in de OT-situatie de bescherming van de vrouw op het oog*, die anders moest voortleven onder het regime van een “genadeloze” man, die z’n vrouw niet meer vergeven wilde en haar zijn liefde onthield (alhoewel het beslist mogelijk was dat ze het er ook “naar gemaakt” had en/of het er ook steeds weer “naar maakte”). Van het handhaven van de volmaakte rechts/wetsregel ** wilde God in het OT (nog) afzien vanwege de hardheid van de mensenharten in situaties waar de man zijn vrouw niet (meer) vergeven wilde (of kon?).
* Gods regels en beleid hebben steeds tot doel het zwakke(re) te beschermen.
** Wat God samengevoegd heeft, scheide de mens niet (Uit Matteüs 19)
Het onderwijs van de Here Jezus in de Bergrede en in Matteüs 19 geeft bepaald niet nu “moegestreden vrouwen” (en/of mannen) de scheidbrief van Mozes “in handen” om deze – zij het nu op een wat andere manier – te gaan gebruiken voor “uitzichtloze situaties”.
Wijst Jezus ons met Zijn onderwijs en het voorbeeld van zijn hele mensenbestaan hier op aarde, niet alleen de Weg van barmhartigheid en vergeving?! De weg van het onschuldig pijn lijden en leed verdragen en onrecht lijden. Een weg dus waarbij we het lijden niet te ontlopen (ook niet waar het het lijden omwille van het huwelijk betreft), maar een weg waar we Zijn voetsporen drukken! Dat kan zeker ook betekenen een weg van weinig en/of geheel niet meer samenleven, een weg van met smart ontberen van de liefde en vreugde van het huwelijk. Maar wel de Weg waarin de Liefde – ons, de gelovige, gehoorzame kinderen van God – overwint. Deze Weg is mogelijk geworden door de uitstorting van de Heilige Geest! (2, 3, 4)
(1) Wanneer een man een vrouw zal genomen hebben en die getrouwd hebben, zo zal het geschieden indien zij geen genade zal vinden in zijn ogen, omdat hij iets schandelijks aan haar gevonden heeft, dat hij haar een scheidbrief zal schrijven en in haar hand geven, en ze laten gaan uit zijn huis. Als zij dan uit zijn huis uitgegaan zijnde, zal henengaan en een andere man tot vrouw worden, en deze laatste man haar gehaat (zal hebben) en haar een scheidbrief (zal hebben) geschreven en in haar hand gegeven (zal hebben), en uit zijn huis zal hebben laten gaan, of als deze laatste man die haar voor zich tot vrouw genomen heeft, zal gestorven zijn, zo zal haar eerste man die haar heeft laten gaan, haar niet mogen wedernemen, om hem tot vrouw te zijn, nadat zij is verontreinigd geworden; want dat is een gruwel voor het aangezicht des HEREN; alzo zult gij het land niet doen zondigen, dat de HERE uw God u ten erfdeel geeft. (Deuteronomium 24 : 1-4)
(2) Men zegt: Zo een man zijn huisvrouw verlaat, en zij gaat van hem en wordt van een andere man, zal hij ook tot haar nog wederkeren? Zou dat land niet ten zeerste ontheiligd worden? Gij nu hebt met veel minnaars gehoereerd; keer nochtans weder tot Mij, spreekt de HERE. (Jeremia 3:1)
(3) 19 Het is een blijk van genade als iemand, doordat zijn aandacht op God gericht is, in staat is onverdiend leed te verdragen. 20 Immers, is er enige reden om trots te zijn wanneer u de slagen verdraagt die u als straf voor uw wangedrag krijgt? Het is echter een blijk van Gods genade wanneer u verdraagt wat u moet lijden voor uw goede daden. 21 Dat is uw roeping; ook Christus heeft geleden, om uwentwil, en u daarmee een voorbeeld gegeven. Treed dus in de voetsporen van Hem 22 die geen enkele zonde beging en over wiens lippen geen leugen kwam. 23 Hij werd gehoond en hoonde zelf niet, Hij leed en dreigde niet, hij liet het oordeel over aan Hem die rechtvaardig oordeelt. 24 Hij heeft in zijn lichaam onze zonden het kruishout op gedragen, opdat wij, dood voor de zonde, rechtvaardig zouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen. 25 Eens dwaalde u als schapen, nu bent u teruggekeerd naar hem die de Herder is, naar Hem die uw ziel behoedt. (Uit 1 Petrus 2)
(4) Zie evt. ook de inhoud van deze webpagina’s:
JC33NL - Christelijk geloven in Nederland 