Luther en het Avondmaal

Brief aan de Zwitserse steden: Zürich, Bern, Basel, Schaffhausen, St. Gallen, Mühlhausen en Biel (1)

1 december 1537

(…) Het derde artikel: over het sacrament van het lichaam en bloed van Christus hebben we ook nog nooit geleerd, en leren ook nu niet, dat Christus uit de hemel of van de rechterhand Gods neerdaalt en opvaart, niet zichtbaar, niet onzichtbaar. We houden ons strikt aan het Artikel des Geloofs: ‘Opgevaren ten hemel, zittende aan de rechterhand Gods, vanwaar Hij (toekomstig) komen zal om te oordelen, de levenden en de doden.’ We laten het aan de Goddelijke Almacht over, hoe Zijn lichaam en bloed in brood en avondmaal aan ons wordt gegeven, namelijk waar men volgens Zijn bevel samenkomt en Zijn instelling wordt gehouden. We denken daar aan geen opvaren of neerdalen dat daarbij zou plaatsvinden, maar blijven gewoon en eenvoudig bij Zijn woorden ‘dit is Mijn lichaam…’ en ‘dit is Mijn bloed…’. Maar zoals reeds gezegd, wanneer we elkaar hierin niet geheel verstaan, dan is dit het beste, dat wij tegenover elkaar vriendelijk zijn en altijd het beste voor elkaar verwachten [hopen], totdat het vuile en troebele water bezonken zal zijn.

Hierin kunnen ook Dr. Capito en Magister Bucerus u met hun raad van dienst zijn, als wij slechts de harten verenigen en alle onwilligheid laten varen, zodat ruimte wordt gemaakt voor de Heilige Geest om verder de liefde en vriendelijke overeenstemming volkomen te maken. Zoals wij dan ook van onze kant, bijzonder wat mijn persoon betreft, alle onwil van harte laten varen en u met trouw en liefde willen tegemoetkomen. (…)

Martinus Luther Dr.

Luthers Briefwechsel, Dezember 1537, vgl. WABR 8, S. 150-153, Nr. 3191

(1) In 1536 wordt in Wittenberg een concordia, d.w.z. overeenstemming bereikt over het avondmaal tussen de aanhangers van de ‘Confessio Augustana’ (opgesteld door Melanchthon) en de ‘Confessio Tetrapolitana’ van de Zuid-Duitse steden (opgesteld door Bucer en Capito): de ‘Wittenberger Konkordie’ genoemd. De Zwinglianen o.l.v. Bullinger, de opvolger van Zwingli in Zürich, doen hier niet aan mee. Bullinger wees de ‘Wittenberger Konkordie’ af, vanwege de afwijkende avondmaalsvisie (1536).

Luther schrijft op 1 december 1537 een brief aan de Zwitserse steden: Zürich, Bern, Basel, Schaffhausen, St. Gallen, Mühlhausen en Biel om alsnog tot overeenstemming te komen. Belangrijk is dat Luther in deze brief op vriendelijke toon zijn visie op de aanwezigheid van het ware lichaam van Christus in het avondmaal, met betrekking tot Christus’ hemelvaart nader toelicht.

Bron: www.maartenluther.com