Titel is een uitspraak van Groen van Prinsterer (1801 – 1876)

Geciteerd 1: Al deze dingen doe je niet ongestraft. Eens betaal je daarvoor de rekening. BBB heeft die rekening gepresenteerd, en met die broodnuchtere stem dient zich een partij aan die zich gelukkig niet verliest in pleidooien voor boekverbrandingen, antisemitische hondenfluitjes en krankzinnige complottheorieën. Het stelsel als zodanig staat bij BBB niet ter discussie, en de partij lijkt zich constructief op te willen stellen.

Geciteerd 2: Wat de opkomst van BBB ook aan het licht brengt, is dat er geen ideologische accolade meer om die brede protestbeweging kan worden geslagen. BBB is pragmatisch, en hoe de partij zich zal ontwikkelen, is nog onduidelijk. Daarmee staat ook de vraag open of BBB een conservatieve bondgenoot voor christelijke politici zal zijn. Ik hoop het natuurlijk van harte, en geef BBB vooralsnog meer dan het voordeel van de twijfel. De patstelling tussen liberaal paternalisme en onverantwoord populisme lijkt doorbroken.

Geciteerd 3: De Franse Revolutie was een Europese aangelegenheid. De omslag in het denken – die de menselijke rede tot bron en maatstaf van waarheid en recht maakte en theorieën de plaats van de Traditie liet innemen – deze doorbraak van „het theoretisch en praktisch ongeloof” in de politiek, rommelde door geheel Europa. Dat Burke hem daarvoor de ogen had geopend en dat hij daardoor had leren inzien wat hem te doen stond – namelijk de Revolutie met het Evangelie bestrijden – deed Groen Burke prijzen als „de leider en profeet van de oorlog tegen de Revolutie.”

Geciteerd 4: Zijn grote bewondering voor Burke en zijn erkenning van de noodzaak bondgenootschappen te sluiten, hebben er overigens niet toe geleid dat Groen en de Nederlandse conservatieven een blijvende alliantie hebben gesloten. Aanvankelijk waren zij één in het verzet tegen een gemeenschappelijke vijand. Want ook het oude patriciaat, dat aan de paternalistische staat wilden vasthouden, bestreed de Grondwet van 1848. Maar de meesten van deze behoudsgezinde notabelen en aristocraten zouden zich later – toen ook de lagere bevolkingsgroepen zich gingen roeren – bij de behoudende liberalen aansluiten. Groen brak in 1871 met hen. „Ik mag niet anders. Ik zal niet anders. Al bleef ik helemaal alleen”, schreef Groen.

Geciteerd 5: Rond die tijd ontstonden de contacten tussen Groen en Abraham Kuyper. Groen raadde hem aan Burke te lezen, „de coryfee van het antirevolutionaire staatsrecht.” Kuyper las vervolgens ook de acht delen en werkte de antithese uit tussen rationalisme en Verlichting, belichaamd in de liberaal-materialistische staat, versus het christendom en een volgens goddelijke beginselen organisch geordende nationale gemeenschap. „Het was de Nederlandse variant van het nieuwe conservatieve model” (Von der Dunk).

>> Leestip: Psalm 74

Bron citaten 1-2: RD Opinie (01-04-2023) ‘Wat brengt de opkomst van BBB aan het licht?’ door Bart Jan Spruyt
Bron citaten 3-5: RD Binnenland (24-08-2000) – ‘Leiders in de oorlog tegen de Revolutie’ – door Bart Jan Spruyt

‘Gerechtigheid verhoogt een volk, maar zonde is een schandvlek der natiën.’ (Spreuken 14 vers 34)

Bron afbeelding: Pray-com