Uit een preek gehouden op Zondag 4 juli 1943

‘Die oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt. Wie overwint zal Ik van het verborgen manna geven, en die zal ik ook een witte steen geven en op die steen een nieuwe naam geschreven, die niemand kent, dan wie hem ontvangt.‘ (Uit Openbaring 2 vers 17)

Geciteerd: Pergamum belijdt de verlossing door kracht, maar de kerk weet slechts van verlossing door recht. Pergamum ken de mooie Psalm: die al uw krankheden geneest, die uw leven verlost van het verderf, die u kroont met goedertierenheid en barmhartigheden; en de kerk van Christus zingt die Psalm ook, maar toch anders, want in die gaat bij haar vooraf het eerste en het grootste: die al uw ongerechtigheden vergeeft.

De kerk weet ook van verlossing van het leven, verlossing niet maar van de ziel, maar ook van het lichaam, maar die komt slechts op uit dat eerste: de vergeving van de zonden door het kruis. De heiden en de christen in Pergamum, ze spreken beide van verlossing van het vlees, maar de christenen daar funderen die alleen in de vergeving van Christus.

Dus dát is het conflict in Pergamum: levensverlossing door het kruis dan wel buiten het kruis, genezing en welvaart en levensruimte door recht dan wel door kracht.

Als Jezus Christus hier had willen binnen komen als duivelsbanner, als opwekker van doden, als geneesmeester van zieken, men had hem zondermeer een plaats geboden en een tempel aan hem gewijd; als hij maar krachten had willen doen zondermeer, net als de andere Pergameense goden, maar Hij blijft de zonde de grote ellende noemen. Hij vraagt allereerst geloof, Hij maakt Zijn discipelen wel tot heersers over het leven en Hij belooft dat ze zullen zitten in Zijn troon, maar Hij maakt ze toch allereerst tot priesters voor God, tot knechten, die de wil van de Vader doen, want niet bij Hem is het grote dat ze met het leven klaarkomen, maar dat ze voor God op hun plaats komen.

Slot: Wat is nu die witte steen met een nieuwe naam, welke niemand kent dan die hem ontvangt? We dienen hier uit te gaan van het gebruik van de steen als amulet, want die kende men ook in de dienst van Asclepius, die in Pergamum zo centraal stond: de zieken kregen een witte steen met een naam erop geschreven in geheimzinnige tekens. Niemand kon die tekens ontcijferen, dan alleen de persoon in kwestie. Want in bijgeloof meende men, dat zo’n steen zijn werking verloor, als boze geesten wisten wat er op stond…

Christus zegt hier dus in beeldspraak, die iedereen in Pergamum begreep, dat zo iemand onaantastbaar is voor alle gevaren. Ze begrepen allen, dat Hij hun de immuniteit verleende, als ze getrouw bleven. En nu moet u eens zien, wat deze belofte voor hen betekende. Ze wisten dat hun trouw aan Christus hen in conflict bracht met heel de macht van Pergamum, met alle priesters van Asclepius en met Athene en de keizer. Met de satan, die daar zijn residentie had. Ze werden door gevaren omringd. Maar nu komt daar de belofte: wees getrouw, en Ik maak u onaantastbaar.

En als zij en u bezwaren opperen, dit risico en dat gevaar, dan zegt Christus: IK maak u onaantastbaar tegen elk gevaar: IK geef u die steen met een naam, die alleen gijzelf kent. Levensgarantie en levensonaantastbaarheid, ze zijn er alleen in Christus Jezus.

Daar is er maar één verlosser en dat is Hij. Asclepius niet, Athene niet, de keizer niet.
Alleen Hij. Amen.

Zie ook: ‘Verlossing door kracht of door recht?‘

Bron citaten: Boek ‘Een levende hoop – In de wereld, niet van de wereld’ (deel I, Openb. 1-3) – serie preken van B. Holwerda, bij leven hoogleraar aan de theologische hogeschool te Kampen.

Bron afbeelding: Peace Be With U