‘Broeders en zusters, jullie zijn geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om de eigen verlangens te bevredigen, maar dien elkaar in de liefde, want de hele wet is vervuld in één uitspraak: ‘Heb je naaste lief als jezelf.‘ (Uit Galaten 5 de verzen 13-14)

Geciteerd 1: Mark de Jager, PKN-predikant te Dwingeloo* en ND-columnist, loopt de kansel op en heeft een leefregel voor de gemeente. ‘Een christen moet niet met het vliegtuig op vakantie gaan’. Hij is niet verlegen zijn schapen in de kerkbanken een stevige boodschap voor te houden. (1)
Geciteerd 2: In veel opzichten zijn gelovigen te vergelijken met niet-religieuze Nederlanders. In denken en doen lijken ze sterk op elkaar, op een punt na: gelovigen zijn meer bereid hun gedrag duurzamer te maken dan niet-gelovigen. Volgens onderzoeker Maroesjka Versantvoort heeft dat te maken met de sociale norm. Gelovigen zijn gevoelig voor wat anderen in hun geloofsgemeenschap denken en doen. (2)
Geciteerd 3: Volgens de onderzoekers van SCP/PThU zouden de kerken proeftuinen van verbinding kunnen zijn om hierover in gesprek te gaan. Juist in kerken is iedereen welkom en respecteert men elkaar vanwege het gedeelde geloof (3). Die gelovigen willen van hun voorganger horen hoe het zit (4). Maar die voorganger is, zegt onderzoeker Mirella Klomp, niet toegerust om het gesprek over duurzaam gedrag op een vruchtbare manier te voeren.
Geciteerd slot: Kortom, werk aan de winkel voor voorgangers en gelovigen om de dialoog over duurzaam denken en doen niet (langer) uit de weg te gaan. (5)

Opgemerkt vooraf: Verschillende keren moest ik toch wel meer dan glimlachen bij wat ik in dit artikel over voorgangers en kerkgangers las. Het begon bij mij al bij de ‘snakkende kerkganger’ (zie ‘Bron citaten’ onderaan)
(1) Dat over vakanties en vliegtuigen zou dus in de kerk moeten klinken als een ‘stevige boodschap’ en dan zou de betreffende predikant iemand zijn die – als uitzonderlijk geval onder zijn collega’s? – de gemeente ‘een ‘stevige boodschap’ durft voor te houden? Wanneer de predikant zich houdt aan zijn opdracht dan heeft hij aan zichzelf en aan heel de gemeente altijd weer een ‘stevige boodschap’ te brengen namens zijn Zender. Dan worden mensen door het Woord van God ontdekt aan wie zij van ‘huis uit’ (als afstammelingen van Adam en Eva) zijn en welke consequenties dat heeft voor hoe wij mensen ‘van nature’ denken en handelen en hoe en met welke middelen wij strijd hebben te voeren tegen deze ‘natuurlijke aanleg’ van ons mensen. Dan krijgen ze genoeg huiswerk mee om zelf mee aan de slag te gaan en als het goed is verwachten ze het daarbij dan niet van zichzelf (of van de organisatie en inzet van ‘hun’ kerk).
(2) Wat een domper dat hier de heersende sociale norm als nogal bepalend wordt genoemd. Wij kijken dus (liefst) naar onze (kerkelijke) buurman (en voorgangers en oudsten) om te bepalen wat wij ons al of niet kunnen permitteren. Paulus houdt ons voor: ‘Waar de Geest is daar is vrijheid’ (Galaten 5). Maar hier wordt ons geleerd: wat de kerkelijke en sociale structuur ons leert en voorhoudt en/of voorschrijft, daar passen de (meeste) schapen zich liefst bij aan, dus voorgangers speel daarop in.
(3) Kijk naar de kerkelijke verdeeldheid en conflicten en je beseft dat men daar niet uitstijgt boven wat speelt in de gewone mensenmaatschappij en zelfs niet boven het geharrewar in de politiek.
(4) ‘gelovigen willen horen van hun voorganger hoe het zit’. Nou, als we uitgelachen zijn, dan kunnen we hierbij iets bedenken als: de wens is de vader van de gedachte. Toch is het helaas op een bepaalde manier wel waar en in bepaalde gemeenten/kerken is er helaas veel meer van waar dan (Bijbels gezien!) wenselijk is. Maar vaak is het dan ook nog weer zo, dat een meerderheid precies weet hoe ze het hebben willen en dat de voorganger het dan ook (beslist) zo moet brengen.
(5) Onverwacht sluit het artikel af met het woord dialoog. Nu meende ik op basis van de inhoud van dit artikel dat er vooral voor de voorgangers een taak ligt. Zij moeten beter op de hoogte zijn van de klimaatproblematiek en wat daaraan te doen valt, o.a. door verduurzamen. En met die boodschap dienen zij dapper hún kansels te bestijgen en die daarvoor ook te benutten. Maar nu moeten zij blijkbaar daarover ook nog de dialoog aangaan. Weet deze onderzoekster dan niet dat onze voorgangers zelf nauwelijks meer huisbezoeken afleggen? Ze kunnen dus niet met eigen ogen zien wat er al aan verduurzaming gedaan is in de huizen en hoe het staat met het wagenpark dat bij de leden voor de deur staat. En of de kerkenraadskamer uitkijkt op de parkeerplaats van de kerk?. En over de zonde van een vliegvakantie wordt natuurlijk het liefst gezwegen. Moet een voorganger dan in gemeentevergaderingen als ‘diep ingeleide/ingewijde’ duurzaamheidsman (kunnen en mogen vrouwen dit misschien ook?) de dialoog gaan voeren met het ‘onwetende kerkvee’, dat ernaar snakt om duurzaam (op)gevoed te worden?

Opgemerkt slot: Welke voorgangers (en welke kerken/oudstenraad en welke broeders en zusters) durven hun gemeente nog biddend en zegenend toe te vertrouwen aan het werk dat de Heilige Geest door de verkondiging van Gods Woord kan en wil doen. Kan/zal onze Heer dát geloof nog vinden in onze kerken wanneer Hij terugkomt?

* De naam zou aldus enkele bronnen of afgeleid kunnen zijn van thingan (bedwingen) en lauha/loo (bos) of van thwangi (riem) of van dwing (rechtsdistrict). De eerste mogelijkheid verwijst dan naar een open plek in het bos. De tweede mogelijkheid verwijst naar een smalle stuk land begroeid met bos. De derde mogelijkheid verwijst naar een dwangbos. (Bron: Wikipedia).

Bron citaten: ND Analyse – ‘Dominee durft gesprek over duurzaamheid niet aan, terwijl de kerkganger ernaar snakt’ – Piet H. de Jong

Bron afbeelding: Willem de Klerk (GroeneKerken Tookit)