In 2 Korintiërs 2:17 schrijft Paulus: “Want wij zijn niet zoals zovelen, die handeldrijven met het woord van God, maar wij spreken in Christus, in Gods tegenwoordigheid, zoals iemand die oprecht is, zoals iemand die door God gezonden is.“

Geciteerd: De oude optimistische verhalen over de wereld en de toekomst, gestoeld op de beloftes van kapitalisme en liberalisme, blijven niet meer overeind. Apocalyptische toekomstscenario’s dringen zich aan ons op. Alles wordt afgebroken, alles is onzeker.

Mensen ervaren stress door grote issues: geopolitieke instabiliteit en klimaatverandering. Voor steeds meer mensen zijn primaire bestaansonzekerheid en sociale isolatie een belangrijke bron van onzekerheid. Door een constante blootstelling aan onmetelijke wreedheid waar je niets tegen lijkt te kunnen doen, kunnen mensen ‘morele verwonding’ ervaren. Het gevolg: mensen gaan op zoek naar nieuwe kaders die houvast kunnen bieden.

Voor deze zoekers staan twee groepen klaar met duidelijke verhalen en open armen: spirituele bewegingen en fascisten. Waar slappe centrumlinkse of liberale toekomstvisies weinig losmaken, beloven spirituele bewegingen veel meer. Eenheid met het goddelijke. Verbondenheid in gemeenschap. Intense, fysieke, mystieke ervaringen. Een duidelijke plaats voor jou in de wereld. Het geloof dat het wel goed komt.

Dit klinkt fascisten als muziek in de oren. Zij zijn honderd procent bereid een zo simpel mogelijk verhaal te vertellen dat veiligheid biedt, inspireert en nostalgie voedt – mits ze dat kunnen vertalen naar groeiende aanhang en politiek gewin. Daarom zijn mensen met spirituele honger een makkelijke prooi voor extreemrechts.

Roxane Van Iperen doet verslag van influencers die met zachte zweef-esthetiek extreemrechtse ideologie spuien en daarmee grote aantallen volgers voor zich winnen. Volgens Van Iperen komt dit deels doordat spiritualiteit gevangen blijft in een individualistisch ‘eigen welzijn eerst’-denken, waarin de beoefenaars helemaal niet gevraagd wordt om buiten zichzelf te kijken. Daardoor is er meer dan genoeg ruimte voor de combinatie van extatische ervaring en zelfzuchtige ideologie.

Spiritualiteit krijgt door deze invulling een vieze bijsmaak…

De mondiale markt voor spirituele producten en diensten werd in 2024 geschat op 376 miljard dollar, meer dan twee keer zoveel als de markt voor videogames. Is er een manier om mensen die geïnteresseerd zijn in spirituele ontwikkeling te laten zien hoe ze die spiritualiteit kunnen inzetten voor een betere wereld?

Opgemerkt: De beweging van New Wine is ook een beweging die (en dat mee vanwege allerlei commercieel belang*) inspeelt op onvrede, maar dan onder kerkmensen…
* Echter een aantrekkelijker ‘way-of-life’ – aantrekkelijker dan gemeente-predikant/pastor (voorganger) – voor de betaalde krachten van deze beweging is beslist ook een factor die niet over het hoofd gezien mag worden. Dat zullen we ook bedenken bij het soort predikers dat we tegenwoordig betaald moeten inhuren voor (onze) ‘Joyn’ jeugddiensten, omdat onze vroegere jeugddiensten (die door eigen gemeente en voorgangers werden verzorgd) de jeugd ook al niet meer konden/kunnen inspireren en ‘redden’ voor de kerk.

‘Volg de (eenvoudige en nederige!) weg van Christus, nu jullie Hém aanvaard hebben in en door het geloof. Blijf in Hem geworteld en gegrondvest, houd vast aan het geloof dat jullie door ons onderwijs geleerd is en wees vervuld van dankbaarheid(!). Blijf op je hoede (1) en laat je niet meeslepen door holle en misleidende leringen die op mensenwijsheid en wijsgerige tradities (2) gebaseerd zijn en zich richten op de machten van deze wereld (3) en niet op Christus. Want (alleen) in Hem is de Goddelijke volheid lichamelijk (!) aanwezig en omdat jullie één met Hem zijn (4), het Hoofd van alle krachten en machten, zijn jullie ook van die volmaaktheid vervuld. (5) In Hem zijn jullie besneden (6), niet door mensenhanden, maar met de besnijdenis van Christus, door het afleggen van het aardse lichaam. Toen jullie gedoopt werden zijn jullie immers met Hem begraven en met Hem zijn jullie opgewekt (7), omdat jullie en wij geloven in de kracht van God (8) Die Hem uit de dood heeft opgewekt. Jullie waren dood door jullie zonden en door jullie (van nature) onbesneden staat, maar God heeft jullie samen met Christus levend gemaakt toen Hij ons onze zonden kwijtschold. Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd (de wet van Mozes!) uitgewist en vernietigd, door deze aan het kruis te nagelen. Hij heeft Zich ontdaan van de machten en krachten, Hij heeft hen openlijk te schande gemaakt en over hen getriomfeerd.’ (Uit Kolossenzen 2 de verzen 6-15 – lees ook het vervolg!)

(1) Zie de waarschuwing van Paulus aan de oudsten van Efeze in Handelingen 20 : 28-31.
(2) Denk hierbij ook aan de invloed van de Griekse filosofie waaraan Augustinus ‘leed’ bij het verkondigen van zijn leringen.
(3) De machten van religieuze en spirituele bewegingen, de financiële, militaire en politieke machten.
(4) Daarom is het onontbeerlijk dat heel de gemeente gedoopt is en dat allen deelnemen aan het Avondmaal.
(5) Lees hierbij Paulus dankgebed voor de leden van de jonge gemeente te Korinthe in 1 Korintiërs 1 : 4-9.
(6) Deze woorden ook weer vanwege hen die nog altijd wilden beweren dat de (Joodse) besnijdenis nog gehandhaafd moest worden.
(7) Opgewekt tot een nieuw leven – zie het dooponderwijs in Romeinen 6.
(8) Die kracht van God om ons een nieuw leven te laten leiden is en blijft een zaak van geloof. Een geloof dat altijd weer wil zien op de genade en barmhartigheid van onze God ondanks alle teleurstellingen in en over onszelf, zondaars, die wij zijn en blijven.

Bron citaten: De Correspondent – ‘De samenleving kan niet zonder spiritualiteit (maar wel zonder complotdenkers)’ – door Joost Vervoort (Universitair Hoofddocent Transformatieve Verbeelding)

‘Nu jullie met Christus uit de dood zijn opgewekt, streef dan naar wat boven is, waar Christus zit aan de rechterhand van God. Richt jullie op wat boven is, niet op wat op aarde is.** Jullie zijn immers gestorven, en jullie leven ligt met Christus verborgen In God. En wanneer Christus verschijnt, zullen ook jullie, samen met Hem, in luister verschijnen.’ (Uit Kolossenzen 3 de verzen 1-4)
** Lees hoe we dat hier op aarde invulling zullen geven in de verzen 5-25 van dit hoofdstuk t/m 4 : 1-6)

Bron afbeelding: Pinterest