‘U HEER, weigert mij Uw ontferming niet,
Úw liefde en Úw trouw zullen mij steeds bewaren,
ook nu rampen mij omringen, talloos vele,
nu mijn zonden mij achtervolgen en ik geen uitweg zie…’
(Uit Psalm 40 uit de verzen 12 en 13)

Geciteerd 1: „Op een grondige, bijna analytische wijze beschrijft Halyburton (1) zijn geestelijke weg”, zegt Van der Tang. Van Dijk: „Dit is een man die zijn zielsworstelingen beschrijft. Hij analyseert zijn fouten, maar hij geeft ook een pastoraal antwoord, aan zichzelf en ook aan de lezer.”
Opgemerkt 1: Gods Woord geeft ons in de Psalmen veel betere ‘zelfanalyses’ – of beter: analyses die de Heilige Geest nodig vond. (Lees er ook de boeken Koningen en Kronieken maar op na, en ook de profeten analyseerden in opdracht van God hun tijdgenoten). Die door Hem verstrekte analyses wil God zegenen wanneer we daar altijd weer kennis van willen nemen door onze Bijbel te lezen en door niet te ontbreken in de zondagse samenkomsten van Zijn gemeente waarvan wij gedoopte ledematen zijn.

Geciteerd 2: Van der Tang: „Soms klinkt de klacht: Waar hoor je nog hoe God een mens bekeert? Dan zijn deze boeken als een spiegel. Halyburton worstelde veertien jaar met zijn zielenheil. Zijn werkelijke verandering kwam echter na de openbaring van Christus aan zijn ziel. Toen kwamen al zijn vragen –naar het Godsbestaan en de waarheid van de Schrift –in een ander licht te staan.”
Opgemerkt 2: We leren uit Gods Woord wat bekering is en hoe God daaraan al gewerkt heeft en voortdurend werken wil, ook in ons eigen leven, te beginnen met en door onze Doop, die toch het bad der wedergeboorte genoemd wordt (Titus 3). We kunnen de kunst (van zelfanalyse en dagelijkse bekering) heus niet van anderen afkijken, wel kunnen we leren en (daarom) weten uit Gods Woord wat ons te doen staat wanneer we weer een nieuwe dag mogen (moeten – we kunnen er tegenop zien) beginnen om daarin te gaan doen wat Zijn Vaderhand ons te doen geeft en dat na te laten waarvan we weten dat Hij dat (beslist) niet wil. Dat geeft ons al strijd genoeg en die strijd zullen we niet in eigen kracht en met eigen (of door anderen aangereikte eigen) middelen hebben te voeren.

Geciteerd 3: Van Dijk sluit zich erbij aan: „Bedenk bij het lezen van dit boek: de God Die in het leven van Thomas Halyburton werkte, leeft nog.”
Opgemerkt 3: Dus dat onze God leeft en werkt dat moet een kerklid niet alleen funderen en geloven op wat God in en door Zijn Woord nodig vond om ons als Redder te hulp te komen, maar ook op de belevenissen van ene zichzelf en eigen leven analyserende Halyburton. Als dat geen heiligenverering is! Maar ja, als zulke heilige mannen als Jonathan Edwards, George Whitefield, Thomas Boston en Archibald Alexander zich er lovend over uit lieten en dit boek nu ook weer door zulke (naar ons inzicht waarlijk) ‘bekeerde’ mensen als René Heij, Laurens van der Tang (bestuurslid Stichting Gereformeerd Erfgoed) en Peter van Dijk (ouderling van de oud gereformeerde gemeente Bevervoorde te Rijssen) zo wordt aangeprezen aan de ‘goegemeente’, dan zal het wel een noodzakelijke aanvullend medicijn wezen voor ziekten van onze tijd waar het levende en krachtige Woord van God niet medicinaal genoeg gebleken* is in de ogen van de genoemde ‘medicijnmannen’.
* Of die heren daar mogelijk zelf een aandeel in hebben, bijv. door zoals hier gebeurd medicijnen van eigen fabricaat te verkopen aan het ‘goedgelovige’ volk, komt niet aan de orde in dit artikel. Dát laat men maar liever buiten de zelfanalyse en de (bevindelijke) beschouwingen.

Opgemerkt slot: En zo verliest het volk van God de dankbaarheid en gaat zich verliezen in zelfbeschouwing en worsteling om eigen zielenheil. Zorg voor het heil van de naaste in nood, daar komen ze niet meer aan toe, veel te druk met zichzelf als ze (blijkbaar moeten) zijn. We zullen onszelf juist schamen voor dit soort zelfanalyse en worsteling om eigen zielenheil. Ons oog en hart is dan te weinig gericht op Christus Zelf en het geeft juist helemaal geen pas om zo’n worsteling aan anderen ten voorbeeld na te laten door deze uitvoerig te beschrijven. Gebrek aan Godsvertrouwen verdient geen krans!

> Leestip: Psalm 40 (m.n. ook aandacht voor de verzen 11-18).

(1) De puriteinse predikant Thomas Halyburton (1674-1712) worstelde veertien jaar met zijn zielenheil. Zijn geestelijke weg staat beschreven in het boek ”Gedenkschriften”, dat dinsdagavond online werd gepresenteerd.

Bron citaten: RD Kerk & religie – ‘Halyburtons medicijn tegen oppervlakkigheid’ door Arie van Elst.

NB. Bij de afbeelding: Men kan zelfs nog een bedevaart maken naar het Schotse St. Andrews waar deze Halyburton begraven is.

Bron afbeelding: RD