‘Ik had besloten jullie geen andere kennis (bij) te brengen dan die van Christus en Die gekruisigd.‘ (Uit 1 Korintiërs 2 vers 2)

Geciteerd 1a: Mink de Vries ziet grote overeenkomsten tussen de hervormingen die paus Franciscus met het synodale proces in gang zette en de Moderne Devotie-hervormingen van Geert Grote. ‘Net als paus Franciscus geloofde en droomde Geert Grote van een andere kerk.’**
Geciteerd 1b: In de tijd van Geert Grote groeide bij veel gelovigen het besef dat verandering van de Kerk uit henzelf moest komen. Alleen innerlijke omkeer gekoppeld aan een sterke maatschappelijke betrokkenheid (werken van barmhartigheid) konden de Kerk veranderen. Zo ontstond de Moderne Devotie, die ook wel vernieuwde innigheid of hedendaagse toewijding wordt genoemd.
Het synodale proces, het samen op weg gaan, vraagt erom te beginnen bij het volk, bij de gemeenschap, net als bij Geert Grote en de Moderne Devotie. ‘Het horen en raadplegen van Gods Volk, van de geloofsgemeenschappen wereldwijd.’ Deze eerste stap van het synodale proces is intussen gezet, met wereldwijd een vruchtbare opbrengst.

Opgemerkt 1: De Reformatie was niet een beweging die ontstond uit het verlangen en het werk van één of meer mensen (Maarten Luther of vanuit een kerkelijke beweging) maar uit de door God gewerkte herontdekking van de Bijbelse verkondiging en leer van ‘Jezus en Die gekruisigd’! En die boodschap vond weer ingang bij veel mensen.

Geciteerd 2a: Luther heeft de gewetensnood beleefd en de onzekerheid gekend niet eens dát gepresteerd te hebben wat men met recht van ieder kan verlangen wanneer men zich er maar voor inspant. Zijn (gevonden) antwoord is echter typisch reformatorisch (d.w.z. zuiver naar Gods Woord!): angsten die voortkomen uit aanvechtingen, worden niet minder door geringere prestaties te eisen. Zekerheid geeft enkel en alleen God Zelf. Zijn ‘prestatie’ aan het kruis geldt voor alle mensen en zijn belofte wankelt niet.
Geciteerd 2b: Alle aanvallen van de duivel richten zich op dit fundament van het geloof dat heilszekerheid geeft. Alle aanvechtingen, van welke aard ze ook zijn, proberen twijfel te zaaien aan de trouw van God. Op geheel eigen wijze voelt Luther zich in beslag genomen door deze kritische vraag, en dan niet alleen als angstige monnik, maar ook als academisch leraar en ‘Reformator’. Hoewel hij zichzelf nooit Reformator heeft genoemd en zich ook niet als zodanig gezien heeft – alleen Christus Zelf is Reformator en pas de jongste dag zal ‘Reformatie’ brengen -, blijft toch het feit bestaan, dat door hem (heen God) ‘de zaak begonnen is’ en het Evangelie opnieuw ontdekt werd. Hij ziet zichzelf (echter) slecht als een instrument van God en kan zich daarom ‘profeet’ of ‘evangelist’ noemen.
Geciteerd 2c: De ontdekking dat alleen die mens voor God waarlijk rechtvaardig is die uit genade leeft, gaat gepaard met de herwaardering van de aanvechting. In twee opzichten wordt die herwaardering duidelijk: aanvechtingen zijn geen ziekten en er zijn dus geen geneesmiddelen om aan de kwaal een einde te maken. Aanvechtingen behoren veeleer tot de typerende levensvoorwaarden van alle Christenen. Alleen het vaste geloof in Gods onveranderbare belofte maakt het mogelijk aanvechtingen te weerstaan – niet te overwinnen. (1) De wet van God toont afschrikwekkend duidelijk aan hoever het met de mens gekomen is. Iedereen wordt radicaal als onwaardig ontmaskerd (zie ook de eerste drie hoofdstukken van de brief aan de Romeinen). De wet van God, dat is voor de duivel het onomstotelijke bewijs: geen heil! Pas nu wordt duidelijk dat er voor de mens geen andere toevlucht is dan dat hij zijn toevlucht neemt tot de barmhartigheid van God.
(1) Maar we hebben een levende Heer en wanneer we Zijn Woord horen of spreken, dan is er troost en ook dikwijls ‘genezing’. (zie o.a. Psalm 37 vers 23-24 en Spreuken 24 vers 16).

Opgemerkt 2: Wat de kerken van vandaag nodig hebben is terugkeer naar de eenvoudige prediking van het Woord en de bediening van Doop en Avondmaal zoals Maarten Luther dat in praktijk heeft gebracht in de kerk (te Wittenberg) waar hij zelf voorganger was. En van die verkondiging van het Woord en bediening van de sacramenten mogen wij vrucht verwachten omdat de Geest Zelf naar Zijn belofte aanwezig is waar mensen samenkomen in de Naam van hun Heer en Heiland. Ook/Wel hebben wij veel reden om veel bescheidener te spreken over wat er op kerkelijk gebied en daarbuiten (later) allemaal nog aan (meer) goeds bereikt is (zou zijn) door de Reformatie (hervorming) van de kerk in de 16e eeuw.
Opgemerkt 3: Wie meent dat de werken der barmhartigheid (waar de RK beter in zou zijn geweest en nu nog weer zou kunnen worden dankzij het ‘synodale proces’ in de huidige RK) door de ‘Lutherreformatie’ nog altijd gevaar lopen, die wil ik aanraden om in het Bijbels dagboek ‘Vertroost elkaar met deze woorden – dagboek over belofte en troost’ de meditaties ‘Geloof, hoop en liefde (1 t/m 14 – 4 t/m 17 juli) te lezen en dan m.n. 9 t/m 14 over de liefde.

* Geheel naar de aard en het wezen van de Rooms Katholieke kerk!
** Hoe anders Maarten Luther: die geloofde en verkondigde (ons) weer ‘Jezus Christus, en Die gekruisigd.’

Bron citaaten 1a-b: Opinie & columns – ‘Wat de Moderne Devotie en het synodale proces van paus Franciscus met elkaar te maken hebben’ – Mink de Vries • coördinator Actuele Moderne Devotie Beweging Nederland
Bron citaten 2a-c: Bron citaat: ‘Maarten Luther – mens tussen God en duivel’ – Hoofdstuk VI – ‘De aangevochten Reformator’ – door Heiko A. Oberman (1930-2001)

‘Maar nu het geloof gekomen is, staan we niet langer onder toezicht, want door het geloof en in Jezus Christus zijn jullie allen kinderen van God. Jullie allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebben jullie met Christus omkleed. En omdat jullie Christus toebehoren, zijn jullie nakomelingen van Abraham, erfgenamen van de belofte.‘ (Uit Galaten 3 de verzen 25-29)

Bron afbeelding: Parochie Heilige Geest