‘Als uw woorden opengaan, is er licht en inzicht voor de eenvoudigen.’
(Uit Psalm 119 vers 130)

Geciteerd 1: Om te begrijpen waar dit brede spectrum vandaan komt, moeten we terug naar de Reformatie in de zestiende eeuw. Kerkhervormer Maarten Luther (1483-1546) benadrukte, in discussie met de kerk van Rome, dat de Schrift ‘in zichzelf volkomen zeker, duidelijk, doorzichtig en haar eigen uitlegster’ is. Hij vindt dat de Bijbel geen aanvulling vanuit de traditie nodig heeft. Door die gedachte krijgt namelijk de kerk volgens Luther te veel macht.

Opgemerkt: Dat de Bijbel die aanvulling uit de traditie niet nodig heeft, daarmee bedoelde Maarten Luther niet dat degenen die het Woord van God hebben te verkondigen (uitleggen en toepassen) het niet nodig hebben om van de traditie te leren en er gebruik van te maken. Maar Gods Woord is en blijft de kenbron waaraan we alle traditie zullen toetsen en waarbij men, geleerd door Gods Woord, onder de leiding van de heilige Geest, de verantwoordelijkheid en de vrijheid heeft om zich van een ‘slavenjuk’ – zoals ons dat ook vanuit traditie(s) kan worden opgelegd – te ontdoen. En Maarten Luther heeft dat ook dapper gedaan en dat natuurlijk nog het meest opvallend toen hij voor de kerkelijke en wereldlijke macht was gedaagd op de Rijksdag te Worms.

Geciteerd 2 (Wikipedia): Tijdens deze rijksdag werden verschillende onderwerpen behandeld, maar het onderwerp waardoor de bijeenkomst vooral van blijvend belang is, was de discussie over de stellingen van Maarten Luther, die hij ter plekke verdedigde. De woorden “Hier sta ik, ik kan niet anders”, zijn niet historisch, maar geven wel goed de teneur van Luthers toespraak weer (1). Luther was toen al in de kerkelijke ban gedaan. Hij was gedagvaard omdat de keizer aarzelde die ban te bekrachtigen en Luther te arresteren en te executeren.

(1) Geciteerd 2: De kanselier haalde dit aan uit zijn toespraak en zei: ‘Uw beroep op de Heilige Schrift is niet nieuw, dat hebben alle ketters altijd gedaan. Hoe durft u vol te houden, dat u de enige bent, die de bedoeling der Schriften begrepen hebt? Hoe durft u tegen het alom en altijd aanvaarde orthodoxe geloof, door Christus, de volkomen wetgever ingesteld, in te gaan? Ik vraag u, Martinus, een kort en zakelijk antwoord’.
Toen was Luthers slotantwoord: ‘Wanneer ik niet overtuigd wordt door argumenten, die op correcte én evidente wijze uit de Heilige Schrift genomen zijn, zal ik niet herroepen. Want ik geloof noch paus noch concilies, daar het vaststaat, dat ze al te dikwijls gedwaald hebben, zo ben ik door de bijbelwoorden, die ik aanhaalde overwonnen en mijn geweten is gebonden in het Woord van God’.
Maar de woordvoerder van de kerk antwoordde hem: ‘Laat uw geweten toch rusten (depone conscientiam, Martine). Veilig en raadzaam is alleen: zich onderwerpen aan de kerk’.

Geciteerd slot (mee n.a.v. Hebreeën 13 vers 7-8): Op 9 januari 1977 de dag na zijn overlijden was dat 31 jaar geleden) hield vader (ds. J.W. Verheij (1911-2008) hier in Den Haag zijn afscheidspreek. Hij sloot zijn laatste serie vervolgpreken, die ging over het bundeltje bedevaartsliederen uit de psalmen (Psalm 120 t/m 134), af met een preek over het slotlied van dat bundeltje: Psalm 134. Een heel korte psalm die een oproep bevat aan de priesters, die destijds werkzaam waren in de tempel in Jeruzalem, om te doen wat tot hun werk behoorde: goed van de HERE spreken en zijn grote werken vertellen. Dat is wat vader zelf – in alle gebrekkigheid, maar toch – ook steeds heeft willen doen.
Hij eindigde die afscheidspreek met woorden, ontleend aan de eerste brief van Petrus en ik vind het passend om die woorden ook nu als afsluiting te laten klinken, zij het dat ik nu citeer uit de NBV: ‘De mens is als gras en zijn schoonheid als een bloem in het veld: het gras verdort en de bloem valt af, maar het woord van de Heer blijft eeuwig bestaan. Dit woord is het evangelie dat u verkondigd is.’

Bron citaat 1: ND Geloof & kerk – ‘Hoe de Bijbel ‘Gods onfeilbare Woord’ werd – en waarom dat niet per se ‘foutloos’ betekent’ – door Bas Meeuwse
Bron citaat 2: De Waarheidsvriend (1983) – ‘Luther, een mens machtig in de Schriften’ – door A.J. de Jong
Bron citaat slot: OnderWeg (Jaargang 52, nr 3) – ‘De gemeente toerusten voor het leven’ – door L. Verheij

‘Besef daarbij vooral dat geen enkele profetie uit de Schrit een eigenmachtige uitleg toelaat, want nooit is een profetie voortgekomen uit menselijk initiatief: mensen die namens god spraken werden daartoe altijd gedreven door de heilige Geest.’ (Uit 2 Petrus 1 de verzen 20-21)

Bron afbeelding: Amazon-com
(VictoryStore Gift Frame – Bible Verse Picture)